Rouwen, ik doe het nu al ruim 10 maanden, of misschien pas 10 maanden. ‘Er staat geen tijd voor’ is iets wat ik vaak gehoord heb. Iets wat ik wel graag duidelijk zou willen hebben, of het nou een maand, een jaar, of voor altijd is, dan weet ik in ieder geval waar ik aan toe ben.
Na het overlijden van mama
Rouwen is rauw, las ik eens. Een raar proces waar je zelf doorheen moet. Een proces wat komt in fases, maar niemand kan vertellen hoeveel fases. Ook iets wat ik wel graag zou willen weten. Voor het rouwen begon had ik van mezelf al een beetje verwachting hoe ik zou gaan rouwen. Ik zou na het overlijden van mama vast in een heel diep gat vallen vol verdriet, daar langzaam uit klimmen en proberen het leven weer op te pakken zonder mam. Maar dat gebeurde niet. Sterker nog, ik was na het overlijden niet eens heel verdrietig. Mam overleed 25 november, 1 december was haar crematie. Een paar dagen later vierden we Sinterklaas, het was Zannah haar eerste Sinterklaas, die konden we niet overslaan, ook de kerst volgde en ik kwam de dagen prima door. Het was een raar gevoel om niet aan mijn eigen rouwverwachting te voldoen.
Ineens sloeg het in….
Maar met oud en nieuw sloeg het om, toen de klok de laatste 10 seconden van 2020 weg tikte besefte ik dat we een jaar in gingen waar mam helemaal niet meer in voor zou komen. Ineens overspoelde mijn hart met woede en verdriet, en begonnen de tranen te stromen, tranen bleven stromen om mijn verdriet af te voeren maar de golven vol verdriet bleven mijn hart overspoelen. Langzaam kwam het besef dat er nooit meer een jaar met mam zou zijn, en nooit meer zou zomaar nog eens heel lang kunnen zijn. Ik was boos, het voelde oneerlijk, waarom mam? Ik dacht aan alle dingen waar mam niet meer bij zou zijn, en rouwde niet alleen om mam, maar ook om alle dingen die ze zou gaan missen. Tranen bleven stromen tot de golven die mijn hart overspoelde na een paar weken minder hoog werden.
Langzaam lukte het me om aan mam te denken en daardoor een lach op mijn gezicht te krijgen. Een fase verder in het proces dacht ik, en ik kon steeds vaker eerlijk zeggen dat het goed met me ging. Tuurlijk miste ik mama nog heel veel. Maar het lukte me over haar te praten met een lach op mijn gezicht.
Tot een paar weken geleden, zo uit het niets overspoelde een golf met verdriet mijn hart, maar dit keer is het anders. Het lijkt wel of mijn tranen op zijn en het verdriet niet meer kan worden afgevoerd. Zou daar het spreekwoord ‘verdrinken in verdriet’ vandaan komen, zo voelt het namelijk wel. Terwijl de wereld om me heen al verder is gegaan voelt het ineens alsof ik een stap terug zet. Alsof ik terug bij af ben en weer opnieuw moet beginnen. Alleen dat voelt nu ook anders, eenzamer. Er zijn familie en vrienden die mij ook deze keer weer helpen stappen vooruit te zetten, me steunen en er voor me zijn. Maar er zijn ook mensen die het al vergeten lijken te zijn, verder zijn gegaan en geen tijd hebben mij te helpen.
Rouwen, hoe doe je dat?
Rouwen is inderdaad rauw. Een proces wat je niet fout kan doen zeggen ze. Waarom voelt dat dan wel zo?
Maar het is ook een proces wat me beangstigt en dan vooral in het moederschap. Hoe moet ik het Zannah leren als ik het zelf niet goed kan? Hoe moet ik haar leren dat het leven soms oneerlijk voelt en het misschien zelfs wel is. Hoe moet ik haar leren dat je verdriet kan hebben zonder te huilen, als ik dat zelf niet goed begrijp? Hoe moet ik haar leren dat rouwen de prijs is voor houden van, terwijl ik weet dat die prijs in sommige gevallen bijna onbetaalbaar is?
Misschien moet ik haar juist leren hoe mooi het leven is, hoe waardevol mensen om je heen kunnen zijn en hoe belangrijk liefde is. Dat liefde het leven mooier maakt en moeilijke momenten dragelijker.
Rouwen dus, een raar, moeilijk, zwaar, hard, beangstigend, soms eenzaam en misschien ook wel een mooi proces. Mooi omdat ik me tijdens het rouwen nog steeds verbonden voel met mam. Als ik mijn ogen sluit voel haar armen om me heen. Armen die ik zo ontzettend mis, en die ik in sommige gevallen, zoals nu, eigenlijk nog zo ontzettend nodig heb. Maar ik voel ook haar liefde, haar liefde die mijn moeilijke momenten een klein beetje dragelijker maken.
Lees hier alle blogs van Larissa
